Trachoomepidemie van 1860 tot 1920 in Amsterdam

Discussie over oorzaak: onreine lucht of smetstof?

NVMG-lid Marjolijn ten Doesschate, oogarts n.p. schreef voor het recente nummer van het nieuwe tijdschrift De oogarts (juni 2020) een medisch historisch artikel over de trachoomepidemie in Amsterdam tussen 1860 en 1920. Onderaan dit bericht vindt u de link om het hele artikel op de website van het tijdschrift te lezen.

Trachoomepidemie van 1860 tot 1920 in Amsterdam. Discussie over oorzaak: onreine lucht of smetstof?

Epidemieën zijn in de menselijke geschiedenis geen zeldzaamheid. Maar niet alle epidemieën zijn even bekend. Dat geldt bijvoorbeeld voor de trachoomepidemie die van 1860 tot 1920 woedde onder de armere bevolking van Amsterdam. Onjuiste overtuigingen over de oorzaak van de ziekte hadden destijds veel invloed op het beleid. ‘In crises als deze moet je met 50 procent van de kennis 100 procent van de besluiten nemen en de gevolgen daarvan dragen’, aldus premier Mark Rutte dit voorjaar tijdens een persconferentie over de uitbraak van het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2. Bij epidemieën in het verleden tastten beleidsmakers vaak nog dieper in het duister. Toen halverwege de negentiende eeuw Amsterdammers in armere buurten steeds vaker kampten met ernstige keratoconjunctivitis, moest het verschijnsel ‘virus’ nog worden ontdekt. Een belangrijke twistappel was of deze oogaandoening, trachoom, nu wél of niet besmettelijk was. Grofweg twee theorieën deden de ronde. Aanhangers van de miasmatheorie veronderstelden dat de ziekte ontstond door contact met ongezonde lucht in de kleine, bedompte vertrekken waarin veel arme mensen samenleefden. Contagionisten zochten de oorzaak in een nog onbekende smetstof en benadrukten daarmee de besmettelijkheid van de ziekte…. Wilt u het hele artikel lezen?
Hier vindt u het hele artikel Trachoomepidemie van 1860 tot 1920 in Amsterdam. Discussie over oorzaak: onreine lucht of smetstof?